Dünya El Hijyeni Günü
“Ellerinizi yıkayarak HAYAT KURTARIN”
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından 5 Mayıs Dünya El Hijyeni Günü olarak belirlenmiştir. DSÖ “Ellerinizi yıkayarak HAYAT KURTARIN” sloganıyla duyurduğu bu günde özellikle sağlık çalışanlarının el hijyenine uyumunu artırmayı hedeflemiştir. Bunun yanı sıra ‘Antibiyotik direnci ile savaşın-bu sizin ellerinizde’sloganıyla da el hijyenine dikkat edilmesiyle başka bir deyişle enfeksiyon kontrol önlemlerine uyulmasının sağlanması ile antimikrobiyal direncin de önlenebileceği vurgulanmıştır. El yıkama, bilindiği üzere enfeksiyon kontrol önlemlerinin en kolay uygulanabilen ve en etkili yöntemlerinden birisidir. Özellikle sağlık çalışanlarının davranış değişikliğinde bulunması, yani el hijyeni uygulanmasını artırması ile sağlık bakım hizmeti veren kuruluşlarda enfeksiyonların yayılımı engellenebilecektir. Böylelikle de milyonlarca kişinin hayatı kurtulacaktır. Davranış değişikliği olmaması durumunda gelişebilecek antimikrobiyal direnç önemli bir tehdittir.
Kirli ve/veya mikroorganizma ile kontamine eller ile hastalar arasında mikroorganizma transferi yapılabildiği artık kanıtlanmış bir gerçektir. Hastalar arasında nakledilen mikroorganizmalar arasında dirençli mikroorganizmalar da bulunabilmektedir. Bu durum da hastalar da ölümcül sonlanabilen sağlık bakımı ilişkili enfeksiyonların gelişme riskini doğurmaktadır. Bulaş genellikle beş aşamalı bir yoldan sonra gelişmektedir.
- Sağlık çalışanının hasta veya hasta çevresindeki eşyalara dokunması ile mikroorganizmaların ellere bulaşmakta,
- Ellere bulaşan mikroorganizmalar eller üzerinde 2-60 dakika canlı kalabilmekte,
- Kontamine yüzeylere dokunmak ile ellere veya eldivenlere Gram-negatif basiller, Staphylococcus aureus, Enterokoklar veya Clostridium difficile rahatlıkla bulaşabilmekte,
- Sağlık çalışanlarının yeterli oranda el hijyeni uygulamaları sonucunda ellerine yerleşmiş olan mikroorganizmaları rahatlıkla bir diğer hastaya bulaştırabilmekte,
- Mikroorganizma ile kontamine olmuş ellerle çalışan sağlık çalışanları hasta veya hasta çevresine dokunarak direct temas yoluyla mikroorganizmayı bulaştırabilmektedir.
Dünya genelinde sağlık çalışanlarının el hijyeni uygulama oranları %5 ile %89 arasında, ortalama %38.7 civarında bildirilmektedir. Sağlık çalışanlarınınuygulamalar sırasında gün boyunca ellerini 5 ile 42 kez yıkadığı gözlemlenmiştir. Benzer şekilde el temizleme sürelerinin 6.6 ile 30 saniye arasında değiştiği gözlenmiştir
Sağlık hizmetinden yararlanan her 10 hastadan birinde, ameliyat geçiren hastaların ise %32’sinde ameliyat sonrası dönemde hastane enfeksiyonu gelişebilmektedir. Gelişen hastane enfeksiyonlarının da yaklaşık %51’inde etkenler dirençli mikroorganzimalardır. Bu nedenledir ki; DSÖ ve sağlık otoriteleri antimikrobiyal direncin yayılımını önlemede enfeksiyon kontrol önlemlerinin geliştirilmesi ve el hijyenine uyumun artırılmasının öncelikli olması gerektiğini vurgulamaktadır.
Sağlık bakımı ilişkili enfeksiyonlar hastalarda ciddi mortalite ve morbiditeye, bunların yanı sıra ciddi bir ekonomik kayba da yol açmaktadır. Bu nedenle DSÖ sağlık çalışanlarına ‘Elinizi yıkayarak HAYAT KURTARIN’ kampanyasına katılmayı önermektedir. Böylelikle dünya genelinde yılda yaklaşık 8 milyon hastanın hayatını kurtarmak mümkün olabilecektir. Unutulmamalıdır ki, temiz eller sağlık sistemini daha güvenli hale getirecektir. DSÖ bu amaçla bir kampanya başlatmış olup, ana hedef sağlık çalışanlarının doğru zamanda ve doğru şekilde el hijyeni uygulamasını artırmayı hedeflemektedir. Bunun yanı sıra başta Enfeksiyon Kontrol Komiteleri, Hastane Yöneticileri ve Sağlık Otoritelerini bu kampanyaya aktif olarak katılmaya davet etmektedir. Böylelikle de enfeksiyon kontrol önlemlerinin ve el hijyeninin önemini vurgulayarak dirençli mikroorganizmaların yayılımı durdurulabilecektir.