11. Küresel El Yıkama Günü
11. Küresel El Yıkama Günü
(15 Ekim 2018)
“Sağlıkta Sepsisi Önlemek ELİNİZDE!”
Başta solunum yolu enfeksiyonları ve ishalli hastalıklar olmak üzere bir çok enfeksiyonların kişiden kişiye bulaşması ve yayılmasından yeterince yıkanmamış eller sorumludur. Dünyada her yıl 5 yaş altı 1.4 milyon çocuk, ishalli hastalıklar ve zatürreden kaybedilmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde özellikle yemekten önce ve tuvaletten sonra sabunla el yıkamayı alışkanlık haline getirmekle hastalanan çocuk sayısını belirgin olarak azaltmak ve solunum enfeksiyonlarına bağlı ölümlerin yaklaşık çeyreğini önlemek mümkün olacaktır.
Sabun ve su ile el yıkamayı teşvik etmek amacıyla 2008’den itibaren her yıl 15 Ekim’de “Küresel El Yıkama Günü” kutlanmakta, küresel ve yerel el yıkama kültürünün desteklenmesi ve sabunla el yıkamanın önemi konusunda farkındalığın arttırılmasına çalışılmaktadır. 2018 yılının teması da “Sağlıkta Sepsisi Önlemek ELİNİZDE! (It's in your hands - Prevent Sepsis in Healthcare)” olarak belirlenmiştir.
Enfeksiyon hastalıklarının yayılımını önlemenin en etkili yollarından biri el yıkama ve elleri temiz tutmaktır. Gün boyu insanlara ve cansız yüzeylere dokundukça ellerimizle mikropları toplarız. Ellerimizi sabunla yıkamadığımız sürece gözümüze, burnumuza veya ağzımıza dokunarak kendi kendimizi enfekte edebileceğimiz gibi başka kişilere dokunarak da bulaşmaya yol açabiliriz. Bu yüzden hem ev ve işyeri gibi ortamlarda hem de hastane ve bakım merkezlerinde enfeksiyon bulaşını azaltmak için en kolay ve en ucuz olduğu kadar en etkili yöntem olan el yıkamanın titizlikle uygulanması gerekmektedir.
Ellerin sabunla yıkanması ve temizlenmesi bir kişiden diğerine bulaşı ve tüm toplum içinde enfeksiyonların yayılımını durdurmak açısından önemlidir. Sabunla el yıkama sayesinde her 10 ishalli hastalık atağından birinin ve her 6 solunum enfeksiyon atağından birinin önlenmesi mümkün olacaktır.
El hijyeni sayesinde antibiyotik direncinin de azaltılması mümkündür. Hastane ortamında kazanılan veya sağlık bakımı ile ilişkili enfeksiyonların yaklaşık yarısı el hijyeni sayesinde önlenebilir. Böylece dirençli mikroorganizmaların bulaşı ve yayılımı da önlenmiş, dolayısıyla antibiyotik direnci de kontrol altına alınmış olur.
Enfeksiyonların önlenmesinde “Aşılama”dan sonra en önemli kişisel koruyucu tedbir olan el yıkamanın ne zaman, ne ile ve nasıl uygulanacağını bilmek ve doğru hareket etmek el yıkamanın etkinliğini arttıracaktır.
Ellerimizi ne zaman yıkamalıyız?
Yiyeceklerin hazırlanmasından önce ve sonra; yemek yemeden önce; tuvaletten sonra; bebek bezini değiştirdikten veya alt temizliğini yaptıktan sonra; öksürük, hapşırma veya burun temizliği sonrası; hasta birine bakım vermeden önce ve sonra; yara bakımı öncesi ve sonrası; kontakt lens takarken ve çıkarırken; bir hayvana, gıdasına veya dışkısına dokunduktan sonra; çöpe dokunduktan sonra eller mutlaka su ve sabunla yıkanmalıdır.
Ellerimizi nasıl yıkamalıyız?
Eller öncelikle temiz ve ılık su ile ıslatılmalı; Sabunla eller birbirine sürtülerek köpürtülmeli; El sırtları, avuç içi, parmak araları, baş parmak, tırnak altları ve el bilekleri ovalanmalı; En az 20 saniye ovalanma işleminden sonra akan su altında eller durulanmalı; Temiz bir havlu ile kurulanmalıdır.
Ellerimizi ne ile temizlemeliyiz?
Ellerdeki mikropları azaltmanın en iyi yolu elleri su ve sabunla yıkamaktır. Ancak, su ve sabunun mümkün olmadığı yerlerde en az %60 alkol içeren alkol-bazlı el temizleyicileri kullanılmalıdır. Bu arada, ellerde gözle görülür derecede kir varsa el temizleyicilerinin etkili olmayacağını, mutlaka ellerin sabun ve su ile yıkanması gerektiği unutulmamalıdır.
Alkol-bazlı el temizleyicilerini nasıl uygulamalıyız?
El temizleyicileri bir elin avucuna sıkılmalı; Eller birbirine sürtülerek el sırtları, avuç içi, parmak araları, baş parmak, tırnak altları ve el bilekleri kuruyuncaya kadar ovulmalıdır.
Bu yıl 11.si kutlanmakta olan “Küresel El Yıkama Günü” dolayısıyla “Sağlıkta Sepsis'i Önlemek ELİNİZDE!” sloganıyla tüm halkımızın konuya dikkatlerini çekmek istiyor, el yıkamaya göstereceği hassasiyetin artmasını bekliyoruz.
