Dr. İlker İnanç Balkan

Eylül ayında İstanbul'un Silivri ilçesinden sevk ile gelen 68 yaşında erkek hastanın, iki hafta önce ateş ve bilinç değişikliği ile hastaneye başvurduğu, kraniyal görüntülemelerde özgül bir bulgu saptanmadığı, BOS incelemesinde lökosit 180 /mm3 (%80 lenfosit), protein 75 mg/dL, glukoz 50 mg/dL (SKŞ 90 mg/dL), Gram incelemede seyrek lökosit görülüp bakteri görülmediği, kültüründe üreme olmadığı öğrenilmiştir. Ampisilin ve seftriakson tedavisinin on üçüncü, asiklovir tedavisinin altıncı gününde belirgin klinik düzelme görülmediği için ileri merkeze sevk edilerek yatışı yapılan hastada tekrar LP planlanmıştır.

BOS için istenecek olan alttaki testlerden hangisinin ayırıcı tanıya katkısı en düşüktür?

 
Batı Nil virüsü IgM

YANLIŞ CEVAP

Epidemiyolojik özellikler dikkate alındığında (yaz sonu-son bahar, İstanbul'un Silivri ilçesi, 68 yaş) verilen olgunun ayırıcı tanısında Batı Nil Virüsüne bağlı nöroinvaziv hastalık (özellikle ensefalit) akla getirilmelidir. Tanı için BOS'ta Batı Nil Virüsü IgM pozitifliği gereklidir.

Batı Nil virüsü PZR 

DOĞRU CEVAP

Batı Nil Virüsü ateşi veya nöroinvaziv hastalığı seyrinde viremi çok erken dönemde görülüp semptomların başlaması ile genellikle kaybolduğundan merkezi sinir sistemi bulguları olan hastalarda semptomların ikinci haftasında yapılacak BOS incelemesinde Polimerize zincir reaksiyonu (PZR) ile doğrudan viral RNA tayini rutin olarak önerilmemektedir.

 

 Enteroviral panel PZR

YANLIŞ CEVAP

Sunulan olguda viral menenjitin dışlanabilmesi için BOS'ta enteroviral panel PZR istenmelidir. Enteroviral menenjit yaz sonu son bahar aylarında daha sık görülmekte ve yaşlı kişilerde uzamış ve ağır seyirli klinik bulgulara yol açabilmektedir.

 

 HSV 1-2 PZR

YANLIŞ CEVAP

Sunulan olguda Herpes ensefaliti dışlanmış değildir. Semptomların başlangıcında yapılan görüntüleme hakkında detay verilmemiştir, kontrastlı kraniyal MR çekilmişdahi olsa erken evrede özgül bulgular saptanmamış olabilir, yeni bir görüntüleme gerekecektir. Asiklovir tedavisinin ilk haftasında BOS’ta viral DNA pozitif saptanabileceğinden Herpes virüs (1 ve 2) PZR testi istenmelidir.

 

 M.tuberculosis complex PZR

YANLIŞ CEVAP

Tüberküloz menenjiti oldukça farklı klinik tablolar ile seyredebilmektedir. Semptomların nasıl (akut / subakut) başladığına dair bilgi verilmiş olmasa da başlangıç BOS bulguları ayırıcı tanıda hafif seyirli bir tüberküloz menenjitini de düşünmeyi gerektirmektedir. Hastaya verilen ampirik tedavi kombinasyonu tüberkülozu kapsamadığından klinik düzelmenin görülmemesi olağandır. Tüberküloz menenjitin dışlanabilmesi için yeni bir kontrastlı kraniyal MRI ve BOS incelemesi gereklidir. BOS'tan istenecek testler içinde M. tuberculosis complex için PZR testi de yer almalıdır.