Aşı Haftası Basın Açıklaması

Dünya Aşı Haftası (24-30 Nisan 2018)

Türkiye EKMUD Erişkin Bağışıklama Çalışma Grubu

Basın Açıklaması

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından önerilen Dünya Aşılama Haftası etkinlikleri her yıl Nisan ayının son haftasında gerçekleştirilmektedir. Dünyanın her yerinde aşılama konusunda daha büyük adımlar atılmasını hedefleyen DSÖ bu yıl 24-30 Nisan 2018 tarihleri arasında gerçekleştirilecek olan Dünya Aşılama Haftasının sloganını “protected together” (“birlikte korunalım”) olarak belirlemiştir. Bu hafta içinde toplumun aşılar ve bağışıklama konusunda bilinçlendirilmesi amacıyla her kesimden insana ulaşılarak onların bilgilendirilmesi hedeflenmektedir. Devlet politikalarında bağışıklama çabalarına yatırım yapılması ve aşı savunucusu profesyonellerin aşılanma ve aşılama konusuna öncelik vermeleri, kendilerinin ve ailelerinin aşılanmasını sağlamaları gerekliliği vurgulanmaktadır.

Aşılama; milyonlarca hayatı kurtarır ve dünyanın en başarılı maliyet etkin sağlık uygulamalarından biridir. Aşılar sadece aşılanan bireyi değil, bulaşıcı hastalıkların topluma yayılmasını engellediği için tüm toplum bireylerini korur. Enfeksiyon hastalıkları ile mücadelede aşıların en etkili korunma yöntemi olduğu bilimsel bir gerçek olarak kabul edilmektedir. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) tarafından yayınlanan 20.yüzyılda halk sağlığı alanında gerçekleştirilmiş̧ en önemli 10 başarı listesinde birinci sırada aşılama gelmektedir. DSÖ ve CDC gibi kuruluşların raporlarında da belirtildiği gibi aşılar sayesinde enfeksiyon hastalıklarının görülme sıklığında önemli azalmalar olmuştur. Bununla birlikte dünyada hala 19 milyondan fazla aşılanmamış çocuk bulunmaktadır. Bu çocuklar aşı ile önlenebilen potansiyel ölümcül hastalıklar açısından risk altında bulunmaktadırlar.

Aşılama, viral hepatitlerin kontrol altına alınmasından antimikrobiyal direncin önlenmesine, doğum öncesi ve yeni doğan bakımının iyileştirilmesine, gençlerin sağlığından, sağlıklı yaşlanmaya kadar pek çok sağlık önceliklerinin sağlanmasında temel bir stratejidir. Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşmak için aşılara erişimin genişletilmesi çok önemlidir. Rutin aşılama programları, güçlü birinci basamak sağlık hizmetlerinin yapı taşıdır. Bu amaçla Türkiye’de yürütülen genişlemiş bağışıklama programı (GBP) başarılı şekilde uygulanmakta ve aşı takviminde yer alan aşılar doğumdan itibaren bütün çocuklara ücretsiz olarak yapılmaktadır.

Aşılar sadece çocuklar için koruyucu değildir. Birçok erişkin aşıyla kolaylıkla önlenebilen hastalıklar nedeniyle sakat kalmakta ya da ölmektedir. Bu nedenle genç, yetişkin ve ileri yaş grubundaki kimseler de aşılardan yararlanmalıdır. Erişkinlerde uygulanan aşılar çocuklukta yapılan aşıların devamı, eksik aşıların tamamlanması veya erişkinlere has aşıların yapılması şeklindedir. Örneğin, çocukluk çağında hepatit B, hepatit A, suçiçeği, kızamık, kızamıkçık aşılarını olmamış ve hastalığı geçirmemiş kişilere aşı uygulanabilir. Erişkinlere her on yılda bir difteri-tetanoz aşısı yapılmalıdır. Pnömokok (zatürre aşısı) aşısı risk grupları başta olmak üzere erişkinlere yapılması önerilen bir diğer aşıdır. Zona aşısı ve her yıl tekrarlanan grip aşıları erişkinlere has diğer aşılardır.

Ülkemizde yaşam süresinin uzaması yaşlı nüfusun artmasına neden olmuştur. Bu yaş grubunda kronik kalp, akciğer, böbrek hastalıkları, şeker hastalığı gibi kronik hastalıklar daha sık görülmekte olup, bu durum erişkin bağışıklamasının giderek daha da ön plana çıkmasına neden olmaktadır. Bu nedenle erişkinler de kendileri için uygun aşılama şeması konusunda mutlaka bir hekime danışmalıdır.

Daha önce ölümcül hastalıklar olan kanser, lösemi, lenfoma gibi hastalıkların günümüzde tedavisi mümkündür. Ancak bu hastaların tedavisinde kullanılan ilaçlar ve ayrıca romatolojik hastalıkların tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar vücudun bağışıklık sistemini zayıflatarak bireyleri enfeksiyon hastalıklarına karşı yatkın hale getirir. Bu tür tedavileri alan risk gruplarında grip ve zatürre ölümcül seyredebilen ve aşı ile korunması mümkün olan hastalıklardır.

Yine sağlık çalışanlarının bulaşıcı hastalıklar ile karşılaşma risklerinin yüksek olması nedeniyle gerek kendilerinin hastalıklardan korunması gerekse hizmet sundukları hastalara ve ailelerine hastalığı bulaştırma risklerinin ortadan kaldırılması amacıyla aşılanmaları önemlidir.

Günümüzde gezginlerin sayısı oldukça fazladır ve bu da bulaşıcı hastalıkların kıtalar arasında yayılmasını kolaylaştıran bir faktördür. Bu sorun beraberinde seyahat bağışıklamasını getirmiştir. Bazı ülkeler ülkelerine girişte bazı aşıları zorunlu tutmaktadır (Hac öncesi menenjit aşısında olduğu gibi). Hastalıklar açısından riskli ülkelere seyahat edecek bireyler seyahat edecekleri bölgenin özelliğine göre DSÖ’nün önerdiği aşılar hakkında bilgiye ve aşılama hizmetine Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü Seyahat Sağlığı Merkezlerinden ulaşabilmektedirler.

Sonuç olarak aşılanma yaşam boyu dikkate alınması gereken en önemli korunma yollarından biri olup ücretsiz olarak uygulanmaktadır. Hastalıklardan korunmak tedavi etmekten daha etkili ve güvenlidir.

Aşıyı ret eden ya da aşılanmayan kişiler o hastalıklara karşı duyarlı kalmakta ve enfeksiyon ortaya çıktığında öncelikle bu kişiler hasta olmaktadır. Aşılanmayan kişilerin sayısının artması durumunda kendileri enfeksiyonlara duyarlı oldukları kadar toplumda aşı ile önlenebilir bulaşıcı hastalıkların salgın yapma riski de artar. İşte bu yüzden, hayatın her aşamasında aşılamanın önemi ve sürdürebilir olması, her yaştan insanın sağlığının korunması münasebetiyle oldukça önemlidir.

Toplumumuzun kendi sağlığını ilgilendiren konularda, özellikle de aşılar hakkında doğru bilgiler edinme hakkı olduğuna inanıyor ve Dünya Aşılama Haftası vasıtasıyla basın kuruluşları ve basın mensuplarımızdan bu konuya gerekli hassasiyeti göstererek konunun esas muhatabı ve sahibi olan bilim insanlarından halkımıza bilimsel gerçeklerden oluşan haberler ulaştırmalarını önemle rica ediyoruz.

Saygılarımızla.

Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği (EKMUD)
Erişkin Bağışıklama Çalışma Grubu